آبنما در طراحی فضای سبز حس شادمانی را به بیننده منقل می کند. هزاران سال پیش یک فضای سبز زیبا حاوی یک سیستم انتقال آب بود. آب از کوه ها به سمت پایین شهر -اگر شهر خوش شانس بود- روان بود و یک میدان مرکزی با آبنما وجود داشت که نشان می داد این شهر از آب تازه و تمیزی بهره می برد.

در معماری و طراحی فضای سبز امروزی، آبنما به دلیل حسی که به مخاطب منتقل می کند به عنوان یک المان تزیینی شناخته می شود. فواره آبی حس هیپنوتیک را به دلیل جذب نور خورشید و پخش کردن یک مهی روشن و سبک در هوا به بیننده می دهد. امروزه راه های دیگر انتقال، به نهرها، قنات ها، خطوط لوله کشی و رودخانه ها واگذار شده است. اکنون آبنماها نمادی برای لذت بردن در محیط هستند.

دیگر المان‌های آبی مانند حوض ها، استخرها و حتی آبخوری پرندگان می توانند حیاط را به فضای سبز اضافه کنند. حال چگونه متوجه شوید که آیا آبنما در طراحی فضای سبز مد نظر شما کارایی دارد یا نه؟ در این مقاله اطلاعات کافی در این زمینه را به دست می‌آورید. با ما همراه باشید.

عکس بالا از Art Gray، عکسی از آبنمای آینه ای در گذرگاهی از باغ پاسیفیک پلیسادز در لس آنجلس است که توسط معمار طراحی فضای سبز Mark Tessier طراحی شده است.

تاریخچه آبنماها چیست؟

---

پس از این که باستان شناسان فرانسوی قرن نوزدهم شهر باستانی لاگاش (در عراق) را کشف کردند، در محوطه ای به مساحت 1.5 مایل مربع که توسط یک رودخانه به دو نیم شده بود، حوض حکاکی شده ای را یافتند که قدمت آبنمای آن به حدود 3000 سال قبل از میلاد می رسید. قرن ها بعد، رومانیان و یونانیان باستان از آبنماها به شکل های هنری استفاده کردند، این آبنماها را در ستون ها و مجسمه های حکاکی شده از حیوانات و بقیه موجودات که از دهانشان آب می پاشیدند طراحی کردند.

در اروپا و در قرون وسطی، آبنماها در فضای سبز عمومی تبدیل به المان های معماری شدند، که یکی از این نمونه هایی که طراحی بسیار زیبایی دارد، در نورنبرگ آلمان باقی مانده است. مناره این آب نما با ارتفاع 62 فوتی نقطه عطفی در کنار تالار آن شهر است.

طراحان در اواسط قرن نوزدهم شروع به استفاده از آبنما در طراحی فضای سبز کردند. در پارک مرکزی فردریک اولستمند در شهر نیویورک، یک نمونه جذاب و گیرا از این آب نماها دیده می شود. آبنمای بتسدا که فواره آن 28 فوت است و در دو ردیف آب می پاشد و در بالای آن یک فرشته ی بالدار قرار دارد.

سبک های مختلف آبنما در طراحی فضای سبز

---

اولین سوالی که باید جواب بدهید این است که چه نوع آبنما در طراحی فضای سبز خود نیاز دارید و برای فضای سبز شما مناسب است. انواع مختلف آب نماها شامل موارد زیر هستند:

• آبنماهای دیواری: برای باغ و حیاط های کوچک این نوع آبنما انتخاب بهتری هستند، زیرا فضای کمتری نیاز دارند. چه آبنما مستقل، چه درون سازه کار شده باشد، می تواند یک نمایه باریک ارائه دهد –مانند آنچه که در عکس بالا دیده می شود- و می تواند به گونه ای طراحی شود که با فضای سبز ترکیب شده و به عنوان نقطه کانونی فشای سبز شما نباشد.
• آبنماهای حوضی: آبنماهایی که طراحی خود را از محیط حیاط های قدیمی الهام گرفتند. آبنماهای حوضی عموماً از نظر سبک و شکل ساده هستند و برای هر نوع استایل طراحی فضای سبز مناسبند.

• آبنماهای شناور: این آبنما در طراحی فضای سبز از نازلی در میان حوض آب به سمت آسمان فواره می زند و آبنماها به صورت شناور در محیط آبی قرار دارد.
• آبنماهای میدانی: این آبنماها مستقل طراحی شده اند تا یک المان بصری در فضای سبز ایجاد کنند. آن‌ها از هر زاویه ای قابل دیدن هستند، متقارنند، دارای چند لایه هستند و یک سیستم پمپ خودکار دارند. این نوع برای طراحی فضای سبز در مجتمع های مسکونی مناسب است.
• آبنماهای آبشاری: در فضای سبزی که دارای نمای صخره ای یا شیبدار است، آبنماهای آبشاری با نیروی گرانش کار می کنند تا آب را از حوض های بالاتر به حوضچه های پایین تر منتقل کنند. در این نوع آبنما پمپ کار جابجایی دوباره آب را انجام می دهد.

عکس بالا نمونه ای از آبنما را در طراحی فضای سبز نشان می دهد که جایزه بهترین فضای بیرونی را در طراحی فضای سبز در سال 2105 دریافت کرده است.

آبنماها چگونه کار می کنند؟

---

در دوران باستان، آب نماها برای جابجایی آب از نیروی گرانش استفاده کرده و از فضای ایجاد شده در یک لوله بسته برای بردن آب به سمت بالا استفاده می کردند. آبنماهای مدرن از پمپ های الکتریکی استفاده کرده و از لوله های پلاستیکی برای دوباره جریان دادن آب بهره می برند.

در باغی در سانفرانسیسکو، Brennan Cox که طراح فضای سبز در برکلی است یک آبنمایی با خروجی اسلات باریک را طراحی کرد که با گرانیت مشکی وسترن احاطه شده است. این دیوار حدود 14 اینچ عرض داشته و پشت چوب یک دیوار بتنی وجود دارد. برای جادهی این آب نما در این دیوار، یک حوضچه آب بزرگ را در زیر آبنما قرار داده و یک پمپ پنهانی، کار انتقال آب را انجام می دهد. در این آبنما، سه خط تامین در پشت صفحه گرانیتی قرار گرفته است.

اصول طراحی آبنما در طراحی فضای سبز

---

در عکس بالا کاری از معمار فضای سبز Christine Ten Eyck دیده می شود که یک آبنمای بتنی حوضی است که آب از کناره های آن بیرون آمده و به نظر می رسد که دارد به روی زمین ریخته می شود. در حقیقت، یک شبکه آلومینیومی سوراخ دار طراحی شده تا آب را دوباره جذب کرده و به گردش درآورد. این صفحه با سنگریزه ها پوشیده شده اند

دراینجا چند قانون اساسی طراحی وجود دارد که باید هنگام افزودن آبنما در طراحی فضای سبز رعایت کرد:

از درختان دور باشید

برگ های افتاده، حشرات و فضولات پرندگان آب را آلوده کرده و می توانند فیلترهای مکش در سیستم پمپاژ را مسدود می کنند. از قبل و در هنگام گلکاری فضای سبز و درختکاری ها به استفاده از آبنما فکر کنید.

سر و صدای محیط را در نظر بگیرید

یکی از دوست داشتنی ترین ویژگی های آبنما، صدای جاری شدن آب است. یک آبنما در یک نقطه آرام دور از ترافیک صوتی قرار دهید تا بتوانید صدای آب را به خوبی بشنوید. همچنین می توانید آن را در کنار مسیر پیاده روی قرار دهید تا هر بار که از کنار آن رد می شوید صدای آب جاری را بشنوید.

در عکس بالا، یک نمونه از یک آبنمای مستقل با ظرفیت 49 گالن آب، که می توان آن را در کنار دیوار نیز قرار داد، می بینید.

در استفاده از آبنما در طراحی فضای سبز باغ خود زیاده روی نکنید.

اگر فضای شما تنگ و کوچک است، به جای استفاده از آبنمای حوضی و استخری از نوع های اسلاتی دیواری استفاده کنید که جای کمتری بگیرد.

منبع برق را در نظر بگیرید.

اگر آبنما در طراحی فضای سبز شما از پمپ برقی استفاده می کند، باید یک پریز برق نزدیک آن وجود داشته باشد.

در مصرف آب صرفه جویی کنید.

یک حوضچه کم عمق روش بهتری برای مصرف کمتر آب است.