انتخاب بهترین فریمورک برای توسعه وب اپلیکیشن | راهنمای کاربردی

شما که این مقاله را برای مطالعه انتخاب کرده‌اید، احتمالاً قصد دارید یک وب‌اپلیکیشن توسعه بدهید، اما در مورد فریم‌ورکی که برای آن باید استفاده کنید تا نیازهای شما را رفع کند، مطمئن نیستید. در این مقاله در مورد روش انتخاب بهترین فریم‌ورک برای توسعه وب اپلیکیشن در حوزه برنامه نویسی وب توضیحاتی ارائه خواهیم کرد، ‌پس تا انتهای آن با ما همراه باشید.

شما ممکن است یک فرد مبتدی باشید که می‌خواهید با فرایند توسعه وب‌اپلیکیشن‌ها آشنا شوید. یا ممکن است یک توسعه‌دهنده‌ای باشید که هم اینک از یک فریم‌ورک توسعه وب‌اپلیکیشن استفاده می‌کنید؛ اما می‌خواهید فریم‌ورک دیگری را نیز امتحان کنید. همچنین ممکن است یک عضو تیم پروژه‌ای باشید که برای هدایت این پروژه جدید به کمک نیاز دارید. در هر صورت مطالعه این مقاله به شما کمک خواهد کرد تا مسیر خود را پیدا کنید.

مقدمه

برخی فریم‌ورک‌ها مانند «زامارین» (Xamarin) و یا «آیونیک» (ionic) وجود دارند که به قدر فریم‌ورک‌های دیگر مانند «فلاتر» (Flutter)، «ری‌اکت نیتیو» (React Native) و یا اپلیکیشن‌های نیتیو رواج ندارند و از این رو در این مقاله آن‌ها را بررسی نمی‌کنیم.

اپلیکیشن هیبرید یا نیتیو؟

این مهم‌ترین سؤالی است که در آغاز هر پروژه وب‌اپلیکیشن باید پاسخ دهید و پاسخ سریع این است که در موارد امکان همواره باید اپلیکیشن‌های نیتیو را انتخاب کنید. در ادامه مزایا و معایب اپلیکیشن‌های نیتیو را تشریح می‌کنیم.

مزایای اپلیکیشن‌های نیتیو

هیچ چیز غیر نیتیوی نمی‌تواند عملکرد اپلیکیشن‌های نیتیو اندروید و یا iOS را بدهد. همچنین سطح کنترلی که اپلیکیشن نیتیو نسبت به گوشی در اختیار شما قرار می‌دهد، از سوی اپلیکیشن‌های غیر نیتیو تأمین نمی‌شود.

فیسبوک که خالق فریم‌ورک ری‌اکت/ ری‌اکت نیتیو است، اپلیکیشن مسنجر خود را که ابتدا با ری‌اکت نیتیو نوشته بود، مجدداً به صورت اپلیکیشن نیتیو بازنویسی کرد، زیرا قدرت بیشتری ارائه می‌کرد. در زمان استفاده از اپلیکیشن‌های نیتیو، همواره می‌توانید به سادگی قابلیت‌های پیچیده مختلف را به پروژه اضافه کنید و خللی در عملکرد اپلیکیشن پدید نمی‌آید.

اپلیکیشن‌های نیتیو جامعه توسعه‌دهندگان کاملاً بالغی دارند. اپلیکیشن‌های نیتیو مدتی طولانی‌تر توسعه یافته‌اند و کاملاً تکامل و بهبود یافته‌اند. در طی سال‌های متمادی محیط‌های نیتیو قدرتمند و کارآمدتر شده‌اند و از این رو مطمئن باشید که هیچ فریم‌ورک دیگری نمی‌تواند بیاید و بر اپلیکیشن نیتیو غلبه یابد.

معایب اپلیکیشن‌های نیتیو

مهم‌ترین مشکل اپ‌های نیتیو این است که توسعه آن‌ها نیازمند مهارت/منابع زیادی است. به همین جهت هزینه توسعه اپلیکیشن‌های نیتیو نسبت به اپلیکیشن‌های هیبریدی بسیار بیشتر است.

شما برای توسعه اپلیکیشن‌های نیتیو اندروید باید زبان‌های جاوا/کاتلین را بیاموزید و در مورد اپلیکیشن‌های نیتیو iOS نیز باید با زبان‌های سوئیفت/آبجکتیو سی آشنا باشید. همچنین برای ساخت اپلیکیشن iOS باید یک رایانه مک داشته باشید. به همین جهت است که بسیاری از توسعه‌دهندگان خود‌آموخته کارشان را با اندروید و نه iOS آغاز می‌کنند چون به mac دسترسی ندارند.

بنابراین برای توسعه و نگهداری اپلیکیشن‌های نیتیو برای هر دو پلتفرم اندروید و iOS به منابع بیشتری نیاز دارید. همچنین در صورتی که بخواهید اپلیکیشن خود را در آینده به محیط وب یا دسکتاپ نیز گسترش دهید، باید مهارت‌های دیگری را نیز به صورت مجزا برای آن‌ها بیاموزید یا افرادی را به این منظور استخدام کنید. چون کدبیس موجود برای هدف‌گیری همه این پلتفرم‌ها کمکی نمی‌کند.

در زمان توسعه اپلیکیشن‌های نیتیو، بهره‌وری توسعه‌دهندگان پایین است. رسیدن به الزامات یکسان برای پلتفرم‌های خاص در مقایسه با پلتفرم‌های هیبریدی به زمان بیشتری نیاز دارد. از این رو اگر می‌خواهید پروتوتایپ سریع‌تری بسازید که به سرعت وارد بازار شود، اپلیکیشن‌های نیتیو نیازمند تلاش بسیار بیشتری نسبت به اپلیکیشن‌های هیبریدی هستند.

بیلد کردن و اجرای اپلیکیشن‌های نیتیو در زمان توسعه به زمان بسیار زیادی نیاز دارد و برخی نیروهای توسعه نیز عادت بدی دارند که به طور مکرر اپلیکیشن را در زمان توسعه بیلد گرفته و اجرا می‌کنند که موجب کاهش بهره‌وری می‌شود.

مشکل دیگری نیز به طور خاص روی پلتفرم اندروید با آن مواجه می‌شویم، خطاهای عجیب gradle است که گاه به گاه ظاهر می‌شوند. البته این خطاها در طی سال‌های اخیر به مقدار زیادی بهبود یافته‌اند، اما همچنان زمان بیلد نسبت به فریم‌ورک‌هایی مانند فلاتر و ری‌اکت نیتیو به مقدار بسیار زیادی بیشتر است.

روش انتخاب بین نیتیو یا هیبرید

برای این که بتوانید بین انتخاب یک اپلیکیشن نیتیو یا هیبرید انتخاب کنید باید عوامل زیر را در نظر بگیرید:

• درک الزامات: اگر اپلیکیشن شما قابلیت‌های پیچیده‌ای دارد و لازم است که به تمام ظرفیت‌های گوشی دسترسی داشته باشید، در این صورت باید از اپلیکیشن نیتیو استفاده کنید تا در آینده با مشکلی مواجه نشوید.
• درک محدودیت‌ها: اگر منابع و توسعه‌دهندگان کافی برای هر دو پلتفرم اندروید و iOS دارید، زمان کافی دارید و بودجه مورد نیاز را تأمین کرده‌اید، در این صورت همواره بهتر است روی توسعه اپلیکیشن نیتیو تمرکز کنید.
• اگر اپلیکیشن شما ساده‌تر است و صرفاً روی دریافت و نمایش داده‌ها از منابع مختلف، دریافت ورودی‌های کاربر و مواردی از این دست تمرکز دارید، در این صورت استفاده از اپلیکیشن‌های هیبریدی می‌تواند یکی از گزینه‌های روی میز باشد، چون موجب صرفه‌جویی زیادی در زمان و هزینه می‌شود.
• به طور خلاصه، اپلیکیشن‌های نیتیو همواره به هزینه و زمان بیشتری نیاز دارند، اما ظرفیت‌ها، اطمینان و انعطاف‌پذیری که در بلندمدت ارائه می‌کنند، ارزش این سرمایه‌گذاری را دارد.

بنابراین اگر می‌دانید که باید یک قابلیت پیچیده بسازید، یا در صورتی که توسعه اپلیکیشن نیتیو حتی برای پروژه‌های ساده میسر است، بهتر است از قدرت و مقیاس‌پذیری اپلیکیشن‌های نیتیو بهره بگیرید.

اگر این مقاله را تا به اینجا خوانده‌اید، به این معنی است که در مورد توسعه اپلیکیشن نیتیو قانع نشده‌اید و می‌خواهید اپلیکیشن‌های هیبرید را نیز بررسی کنید. در ادامه این موضوع را نیز بررسی می‌کنیم.

فلاتر یا ری‌اکت نیتیو؟

فلاتر و ر ری‌اکت نیتیو از نظر فریم‌ورک و شیوه رویکردشان به توسعه اپلیکیشن‌های موبایل تقریباً در دو قطب مقابل هم قرار دارند. ری‌اکت ابتدا به عنوان یک فریم‌ورک وب آغاز به کار کرد و اینک به فضای موبایل نیز انتقال یافته است، اما فلاتر از آغاز به عنوان یک فریم‌ورک اپلیکیشن‌های موبایل آغاز به کار کرده و در ادامه به فضای وب و دیگر پلتفرم‌ها نیز گسترش یافته است.

این رویکرد در شیوه تفکر توسعه‌دهندگان و نوشتن، و نگه‌داری کدبیس این پروژه‌ها نیز تأثیر گذاشته است.

داشتن ذهنیت درست

هیچ یک از فریم‌ورک‌های فلاتر و ری‌اکت نیتیو (دست کم فعلاً) ارجحیتی بر یکدیگر ندارند. نظرات زیادی از زمان معرفی شدن فلاتر مطرح شده‌اند که البته همه آن‌ها نیز صحیح نیستند.

ما در این مقاله قصد نداریم شما را تشویق به استفاده از یکی از این دو فریم‌ورک بکنیم، بلکه امکانات این دو را مقایسه می‌کنیم و با نقاط قوت و ضعف آن‌ها آشنا می‌شویم. به این ترتیب با هزینه و فایده استفاده از آن‌ها در پروژه‌های خودمان آشنا خواهیم شد و در نهایت می‌توانیم تصمیم بگیریم که بر اساس الزامات و محدودیت‌های هر پروژه، انتخاب کدام یک از آن‌ها برای ما مناسب‌تر است.

ری‌اکت نیتیو

ری‌اکت نیتیو (React Native) یک فریم‌ورک توسعه اپلیکیشن‌های موبایل کراس پلتفرم است که از سوی فیسبوک ایجاد شده است.

فیلم آموزش مقدماتی ری اکت نیتیو – طراحی نرم افزارهای اندروید و iOS در React Native در فرادرس

کلیک کنید

مزایای ری‌اکت نیتیو

در این بخش مزیت‌های این فریم‌ورک را جمع‌بندی می‌کنیم.

• فناوری رایج: نقطه ضعف فلاتر همان نقطه قوت ری‌اکت نیتیو است. زمان نسبتاً زیادی از معرفی ری‌اکت نیتیو می‌گذرد و از این رو جامعه توسعه‌دهندگان آن بسیار بزرگ شده و تقریباً همه SDK-ها از جمله AWS از آن پشتیبانی می‌کنند.
• پشتیبانی خوب: برای ری‌اکت نیتیو پکیج‌های شخص ثالث و کتابخانه‌های زیادی ارائه شده است که تقریباً امکان اجرای هر کاری را در این فریم‌ورک فراهم می‌سازد و این وضعیت شامل هر دو فریم‌ورک وب و موبایل می‌شود.
• یادگیری آسان برای توسعه‌دهندگان با تجربه: اگر شما توسعه‌دهنده‌ای هستید که تجربه قبلی در زمینه ساخت وب‌اپلیکیشن در ری‌اکت دارید، استفاده از ری‌اکت نیتیو و شروع پروژه‌ها فرایندی کاملاً آسان و سرراست خواهد داشت.

معایب ری‌اکت نیتیو

علی‌رغم مزیت‌هایی که برای ری‌اکت نیتیو برشمردیم، این فریم‌ورک برخی عیوب نیز دارد که در این بخش به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

• وابستگی به کتابخانه‌های شخص ثالث: پکیج‌های شخص ثالث ری‌اکت نیتیو نیز از سوی جامعه متن-باز ارائه می‌شوند. برخی از این پکیج‌ها گاهی پشتیبانی ضعیفی دارند و توسعه‌دهندگانی که در محیط پروداکشن از آن‌ها استفاده کرده‌اند، در نهایت با مشکلات زیادی مواجه شده‌اند.
• عدم انسجام در عناصر UI: اگر اپلیکیشن موبایل خود را برای اندروید نوشته باشید، زمانی که آن را روی شبیه‌ساز iOS اجرا کنید، احتمالاً با برخی ناسازگاری‌ها مواجه خواهید شد که نیازمند توجه خاصی برای رفع شدن هستند.
• سازگاری رو به عقب نامناسب: زمانی که نسخه ری‌اکت نیتیو را ارتقا می‌دهید، متأسفانه این ریسک به میزان بالایی وجود دارد که پروژه‌ای که هم اینک به خوبی کار می‌کند از کار بیفتد و این یک کابوس برای توسعه‌دهندگان محسوب می‌شود.
• عملکرد ضعیف‌تر در برابر فلاتر: ری‌اکت نیتیو روی یک پل جاوا اسکریپت که روی دستگاه بنا شده عمل می‌کند، اما فلاتر با زبان‌های C و C++ توسعه یافته است و به کد ARM نیتیو کامپایل می‌شود که عملکردی معادل اپلیکیشن‌های نیتیو ارائه می‌کند.
• بارگذاری مجدد سریع (Hot Reloading) عملکرد چندان خوبی ندارد: با این که Hot Reloading در فلاتر مطابق انتظار و عملکردی عالی دارد، اما این امکان در ری‌اکت نیتیو گاهی اوقات کار خود را انجام نمی‌دهد و باید اپلیکیشن را به صورت کامل ری‌استارت کنید.

فلاتر

فلاتر یک فریم‌ورک توسعه اپلیکیشن کراس-پلتفرم و متن-باز است که از سوی گوگل توسعه یافته است.

فیلم آموزش پروژه محور فلاتر – طراحی اپلیکیشن موبایل با Flutter – مقدماتی در فرادرس

کلیک کنید

مزایای فلاتر

• عملکرد: هیچ فریم‌ورک اپلیکیشن هیبریدی نمی‌تواند با عملکرد اپلیکیشن‌های فلاتر رقابت کند. با استفاده از فلاتر می‌توان اپلیکیشن‌هایی با عملکرد واقعاً بالا و تقریباً نزدیک به اپلیکیشن‌های نیتیو ساخت.
• بهره‌وری توسعه‌دهندگان: یکی از مهم‌ترین مزایای فلاتر ارائه امکان «بارگذاری مجدد سریع» (Hot-Reload) است که به صورت آنی تغییرات کد را در اپلیکیشن بازتاب می‌دهد و موجب ساعت‌ها صرفه‌جویی در زمان توسعه و دیباگ کردن می‌شود. همچنین لازم نیست که توسعه‌دهندگان روی سیستم مک کار کنند تا بتوانند اپلیکیشن‌های فلاتر را برای iOS بسازند. ابزارهایی مانند Codemagic وجود دارند که اپلیکیشن iOS را در کلود برای آن‌ها می‌سازند.
• ساخت سریع‌تر پروتوتایپ: این زمان سریع‌تر توسعه در فلاتر به آن معنی است که می‌توان سریع‌تر به اهداف مورد نظر دست یافت و سریع‌تر وارد بازار شده و بازخورد گرفت و همچنین اپلیکیشن را سریع‌تر بهبود داد.
• کاهش وابستگی‌ها: فریم‌ورک فلاتر به کاهش وابستگی به پکیج‌های شخص ثالث کمک می‌کند. با استفاده از فلاتر می‌توانیم همه قابلیت‌های ابتدایی را در خود اپلیکیشن و بدون نیاز به نصب هیچ پکیج اضافی بسازیم. این کار موجب کمی افزایش در پیچیدگی کد می‌شود، اما ممکن است.
• پلتفرم‌ها: کدبیس منفرد فلاتر را می‌توان روی اندروید، iOS و وب توزیع کرد و امکان توزیع روی پلتفرم‌های دسکتاپ نیز به زودی عرضه خواهد شد. عناصر UI روی همه پلتفرم‌ها که کد شما اجرا می‌شود، ظاهر یکسانی خواهند داشت.
• یادگیری آسان: با این که کدنویسی در فلاتر با زبان برنامه‌نویسی Dart انجام می‌یابد که برای اغلب توسعه‌دهندگان وب زبان جدیدی محسوب می‌شود، اما یادگیری آن کاملاً آسان است. کافی است درکی مقدماتی از طرز کار فلاتر داشته باشید تا این سرمایه‌گذاری اندک، بازدهی زیادی برای شما به ارمغان بیاورد.
• انعطاف‌پذیری برای توسعه اپلیکیشن نیتیو: این یکی از مهم‌ترین نقاط قوت فلاتر است که متأسفانه غالباً نادیده گرفته می‌شود. در ادامه منافع این قابلیت را به تفصیل با بررسی یک مثال توضیح می‌‌دهیم.

فرض کنید یک قابلیت در اپلیکیشن خود دارید که باید به ساعت هوشمند کاربر از طریق گوشی وی دسترسی پیدا کنید. تا به اینجا همه قابلیت‌های دیگر با استفاده از فریم‌ورک فلاتر ساخته شده‌اند، اما (فرض کنید) اکنون امکان استفاده از فلاتر را به این منظور یعنی دسترسی به ساعت اندروید یا اپل کاربر ندارید.

در این حالت، باید از SDK-های نیتیو اندروید و iOS استفاده کنید. اینک تنها کاری که باید انجام دهید، این است که از «کانال‌های فلاتر» (Flutter Channels) استفاده کنید و کد نیتیو اندروید و iOS را صرفاً برای پیاده‌سازی این قابلیت بنویسید، در حالی که بقیه اپلیکیشن به صورت بی‌نقص به صورت یک اپلیکیشن فلاتر عمل می‌کند. بنابراین صرفاً به خاطر یک قابلیت لازم نیست کل پروژه را با وارد کردن کد‌های پروژه نیتیو کُند کنید.

• سازگاری عالی رو به عقب: اگر نسخه فلاتر را در اپلیکیشن موجود خود ارتقا دهید، اپلیکیشن شما بدون هیچ گونه کرش به صورت روانی به عملکرد خود ادامه می‌دهد و این موضوعی است که متأسفانه در فریم‌ورک‌های ری‌اکت و ری‌اکت نیتیو نمی‌بینیم.
• محبوبیت فلاتر هم اینک از ری‌اکت نیتیو بیشتر است: فلاتر تازه وارد این بازار شده است، اما در طی همین مدت اندک محبوبیت زیادی در میان جامعه توسعه‌دهندگان کسب کرده و بر اساس نتایج پیمایش وب‌سایت معتبر Stackoverflow آینده روشنی در پیش رو دارد.

معایب فلاتر

با این که مزیت‌های زیادی برای فلاتر در بخش قبل برشمردیم، اما این فریم‌ورک نیز همچون رقیبش خالی از عیب نیست.

• فلاتر یک فناوری نوظهور است و درک این موضوع حائز اهمیت بالایی است: از زمان معرفی فلاتر چیزی بیش از دو سال نگذشته است و بسیاری از SDK-های مورد نیاز برای توسعه اپلیکیشن‌های موبایل هنوز آن را در منابع رسمی خود نگنجانده‌اند.

برای نمونه AWS هیچ پشتیبانی رسمی تا به امروز از فلاتر ارائه نکرده است. البته شما می‌توانید به کمک جامعه‌ای که SDK-های مختلف را توسعه داده، کار خود را راه بیندازید، اما استفاده از این SDK-های غیر رسمی در محیط پروداکشن نیاز به اعتماد به نفس بالایی دارد. AWS اخیراً به یک ترد که دو سال است روی گیت‌هاب فعال بوده (+)، پاسخ داده و اعلام کرده که تیم مربوطه به صورت فعالی مشغول کار روی ارائه SDK رسمی برای فلاتر است.

پکیج‌های مفید زیادی وجود دارند که از سوی جامعه مداوماً در حال رشد فلاتر ارائه شده‌اند و می‌توانید برای ساخت اپلیکیشن‌های جذابی از آن‌ها استفاده کنید. اما برای دریافت SDK-ها باید همچنان منتظر بمانید. بنابراین باید تحقیق کنید و با بررسی الزامات پروژه ببینید آیا SDK-های مورد نیاز برای استفاده از فلاتر را در اختیار دارید یا نه.

• پکیج‌های شخص ثالث برای پشتیبانی از فلاتر روی پلتفرم‌های مختلف اندک است: با این که فلاتر می‌تواند از یک کدبیس منفرد از پلتفرم‌های مختلف پشتیبانی کند، اما پکیج‌های زیادی وجود دارند که باید خارج از فلاتر ارتقا یابند تا این پشتیبانی میسر شود. برای نمونه پکیج‌های زیادی وجود دارند که به آسانی می‌توان روی هر دو پلتفرم اندروید و iOS مورد استفاده قرار دارد، اما همین پکیج‌ها ممکن است برای وب یا macOS عرضه نشده باشند و شما را از بهره‌مندی از همه قابلیت‌های فلاتر محروم سازند.

این دو نکته که در خصوص معایب فلاتر برشمردیم به لطف وجود یک جامعه توسعه‌دهندگان پویا به مرور زمان رفع خواهند شد.

• آزادی و انعطاف‌پذیری: آزادی و انعطاف‌پذیری برای نوشتن کد به روش‌های مختلف به عنان یک نقطه قوت فلاتر نگریسته می‌شود، اما هم‌زمان امکان ایجاد رویه‌های بد را نیز فراهم می‌سازد که ممکن است موجب شلوغ شدن کد و از دست رفتن قابلیت نگهداری پروژه در بلندت مدت شود.
• یادگیری یک فریم‌ورک جدید: این مسئله برای افرادی که قبلاً روی وب و فناوری‌های دیگر کار کرده‌اند، می‌تواند یک چالش محسوب شود. فلاتر موجب می‌شود که طرز فکر و نوشتن کد شما تغییر یابد و از این رو باید این سبک متفاوت کدنویسی را درک کرده و آن را به خوبی بفهمید. این امر مستلزم این است که چیزهای جدیدی بیاموزید که برای برخی افراد یک چالش محسوب می‌شود.

انتخاب بین ری‌اکت نیتیو و فلاتر

اگر شما یک توسعه‌دهنده تنها هستید و یا تیم کوچکی از توسعه‌دهندگان دارید و می‌خواهید اپلیکیشن‌های زیبا و با عملکرد مناسب را در زمان اندکی بسازید و آن را در آینده برای وب و دیگر پلتفرم‌ها نیز منتشر کنید، در این صورت بهتر است از فلاتر استفاده کنید. اگر دارای پس‌زمینه وب هستید و احتمالاً یک وب‌اپلیکیشن نیز از قبل دارید، در این صورت بهتر است از ری‌اکت نیتیو استفاده کنید تا سریع‌تر بتوانید وارد بازار شوید.

سخن پایانی

توجه داشته باشید که هیچ فریم‌ورک هیبریدی نمی‌تواند عملکردی که اپلیکیشن‌های نیتیو عرضه می‌کنند، در اختیار شما قرار دهد. بنابراین اگر شما زمان و پول کافی برای توسعه اپلیکیشن‌های نیتیو دارید، بهتر است این مسیر را پیش بگیرید. بدین ترتیب شما کنترل و انعطاف‌پذیری کاملی روی مقیاس‌بندی پروژه خود در آینده خواهید داشت.

فلاتر جدید است، اما به سرعت در حال رشد است و آینده نویدبخشی دارد. شما و تیمتان ممکن است ابتدا در زمان یادگیری آن با مشکلات اندکی مواجه شوید، اما در نهایت از کارآمدی و تجربه توسعه در این محیط منتفع خواهید شد.

ری‌اکت نیتیو مدت‌ها است که عرضه شده است. تقاضای بالایی برای آن وجود دارد و پشتیبانی خوبی برای تأمین این تقاضا نیز وجود دارد. استفاده از ری‌اکت نیتیو برای توسعه‌دهندگان وب تقریباً به هیچ مرحله یادگیری نیاز ندارد و می‌توانید به سرعت اقدام به ساخت اپلیکیشن‌های کراس-پلتفرم موبایل بکنید.