تجارت الکترونیک چیست؟ چه مزایا و معایبی دارد؟

تجارت الکترونیک یا ecommerce به معنای تجارت کالا و خدمات در اینترنت است. فکر کنید اینجا یک مرکز شهر شلوغ و یا مغازه آجری شماست که در بستر اینترنت به صفر و یک تبدیل شده است. فضای تجارت الکترونیک در سال‌های اخیر آنقدر رشد داشته که پیش‌بینی شده امسال حدود ۲.۱۴ میلیارد نفر از سراسر جهان کالاها و خدمات مورد نیازشان را به صورت آنلاین خریداری کنند. این در حالی است که تعداد اعضای اصلی‌ای که از فروشگاه‌های آمازون خرید می‌کنند اکنون به بیش از ۱۵۰ میلیون نفر رسیده است.

تجارت الکترونیک یک راه در میان صدها راهی است که افراد برای خرید کالاها و خدمات مختلف دارند. برخی کسب و کارها تنها کاری در این حوزه می‌کنند این است که محصولاتشان را به صورت آنلاین می‌فروشند. اما برای بسیاری از کسب و کارهایی که نگاه و رویکردی جدی به این عرصه دارند، تجارت الکترونیک یک کانال توزیع است. یعنی فروش آنلاین بخشی از یک استراتژی گسترده‌تر محسوب می‌شود که شامل فروشگاه‌های فیزیکی و سایر جریان‌های درآمدی نیز می‌شود. در هر صورت، تجارت الکترونیک به استارتاپ‌ها، کسب‌وکارهای کوچک و شرکت‌های بزرگ اجازه می‌دهد تا محصولات خود را در مقیاس بزرگ بفروشند و به مشتریانی در سراسر جهان دست یابند.

 

تجارت الکترونیک (e-commerce) چیست؟

وب‌سایت تجارت الکترونیک ویترین فروشگاه آنلاین شماست. این فروشگاه آنلاین که شما محصولاتتان را در آن نمایش می‌دهید،  انجام معاملات میان خریداران و فروشنده را تسهیل می‌کند.

می‌توان گفت که وبسایت شما دقیقا همان کاری را می‌کند که فروشگاه فیزیکی‌تان می‌کند، اما در مقیاسی وسیع‌تر و با مشتریانی از سراسر دنیا. کسب و کارها ممکن است در فروشگاهی مانند آمازون و دیجی‌کالا یک تجربه فروشگاهی به نام تجارت الکترونیک داشته باشند و یا سایت تجاری خود را با یک دامنه اختصاصی بسازند. مهم این است که تجربه خرید و فروش آنلاین در آن جریان داشته باشد.

 

انواع کسب‌وکارهای تجارت الکترونیک 

۱. بیزینس به مصرف‌کننده (B2C)

B2C محبوب‌ترین مدل تجارت الکترونیک یا ecommerce است. در این مدل خرید و فروش بین یک بیزینس و مصرف‌کننده عادی انجام می‌شود. تقریبا تمام خریدهایی که ما از سایت‌های خرده‌فروش می‌کنیم جزو این دسته هستند. مثلا شما اگر یک فروشگاه اینترنتی را باز کنید و از آن یک شال بخرید، مدل کسب و کار آن آنلاین شاپ B2C است.

۲. بیزینس به بیزینس (B2B)

تجارت الکترونیک B2B به این معناست که یک کسب و کار کالا یا خدماتی را به کسب و کار دیگر بفروشد. مانند یک تولید کننده و عمده فروش که فعالیت اقتصادی‌شان بهم وابسته است. در این نوع از کسب و کار، شما دیگر با مصرف‌کننده عادی طرف نیستید و محصول خود را به یک کسب و کار دیگر می‌فروشید. به همین خاطر هم است که در مدل B2B معمولاً محصولاتی چون مواد خام، نرم‌افزار و چیزهایی که مورد نیاز کسب و کارهای دیگر است به فروش می‌رسد.

۳. مستقیم به مصرف کننده (D2C)

تجارت الکترونیک D2C جدیدترین مدل تجارت الکترونیک یا ایکامرس است. به همین خاطر هم روندها در آن به طور مداوم در حال تغییر است. D2C به این معنی است که یک نام تجاری بدون مراجعه به خرده‌فروش، توزیع‌کننده و یا عمده‌فروش، مستقیماً کالایش را به مشتری نهایی خود می‌فروشد. مدل اشتراکی که در آن خریدار با پرداخت مبلغی خاص، یک محصول را در بازه زمانی مشخصی دریافت می‌کند، یکی از انواع محبوب D2C است. در کنار آن، فروش مستقیم از طریق پلتفرم‌هایی مانند اینستاگرام، پینترست، فیس‌بوک و … هم در این مدل از تجارت الکترونیک بسیار محبوب است.

۴. مصرف کننده به مصرف کننده (C2C)

این نوع از کسب و کار را در سایت‌هایی همچون دیوار و شیپور می‌توان دید. در مدل C2C‌ مبادله اقتصادی بین دو مصرف‌کننده شکل می‌گیرد.

۵. مصرف‌کننده به بیزینس (C2B)

این مدل کسب و کار همانطور که از نامش پیداست، به معنای فروش خدمات یا یک محصول خاص از مصرف کننده به یک بیزینس است. برای مثال عکاسان، مشاوران کسب و کار، نویسندگان و به طور کلی فریلنسرها در این مدل گنجانده می‌شوند.

 

تجارت الکترونیک کجا و چگونه انجام می‌شود؟

شیوه و فرایند خرید آنلاین هر روز در حال تغییر است. یک دوره همه از لپتاپ و کامپیوتر برای خرید آنلاین استفاده می‌کردند و یک دوره از گوشی موبایل و تبلت. امروزه خرید آنلاین تا حد زیادی به شبکه‌های اجتماعی همچون اینستاگرام و فیسبوک گره خورده. مخاطبان یک برند در صفحات آن در سوشال مدیا می‌چرخند و بر اساس عکس‌ها و بازخورد دیگر کاربران درباره خریدن یا نخریدن یک محصول تصمیم‌ می‌گیرند. 

اینجا ما سه شیوه اصلی تجارت الکترونیک (ایکامرس) را که امروزه بسیار پرکاربرد است مرور می‌کنیم.

• تجارت M یا M-commerce

تراکنش‌های آنلاینی که در دستگاه‌های تلفن همراه انجام می‌شوند، به عنوان تجارت تلفن همراه یا «M-commerce» شناخته می‌شوند. با توجه به همه‌گیر شدن استفاده از تلفن همراه و آسانی و کاربرد پذیری آن در فرایندهایی چون خرید کردن، جای تعجب نیست که در سال ۲۰۲۱ تجارت موبایلی از تجارت غیر موبایلی پیشه گرفت.

به همین دلیل است که طریقه نمایش صفحه فروشگاه آنلاین شما در صفحه موبایل بسیار مهم است و باید نسبت به بهینه بودن آن در موبایل اطمینان داشته باشید.  

• تجارت الکترونیک سازمانی (Enterprise ecommerce)

تجارت الکترونیک سازمانی به خرید و فروش محصولات به شرکت‌ها یا سازمان‌های بزرگ اطلاق می‌شود. اگر یک کسب و کار بزرگ انواع مختلفی از محصولات را بفروشد یا دارای چندین خط تولید باشد و به فروش آنلاین محصولاتش بپردازد، کسب و کارش زیرمجموعه تجارت الکترونیک سازمانی محسوب می‌شود.

• تجارت الکترونیک رسانه‌های اجتماعی (Social media ecommerce)

رسانه‌های اجتماعی می‌توانند به شما در بازاریابی و تبلیغ فروشگاه‌های تجارت الکترونیک برای مخاطبان گسترده کمک کنند. همانطور که رسانه‌های اجتماعی به شما این فرصت را می‌دهند تا با دوستان و خانواده خود ارتباط برقرار کنید، پتانسیل جذب مشتریان جدید برای کسب و کارتان را نیز دارند. به طور کلی،‌ شبکه‌های اجتماعی مجازی در سه حوزه مختلف می‌توانند به شما کمک کنند؛ جذب مشتری جدید، ایجاد آگاهی از برند و بالا بردن فروش آنلاین.

 

مزایا و معایب تجارت الکترونیک 

تجارت الکترونیک (e-commerce)، به خصوص در حوزه خرده فروشی به سرعت در حال رشد است. در ۱۲ ماه منتهی به سال ۲۰۲۰، مشاغل کوچک و متوسط ​​در ایالات متحده بیش از ۳.۴ میلیارد از محصولشان را از طریق سایت آمازون فروختند. جالب است بدانید که این آمار نسبت به سال گذشته‌اش ۲.۷ میلیارد افزایش داشته است.

به طور کلی، فروش حاصل از کسب و کارهای تجارت الکترونیک در سال ۲۰۲۰ بیش از ۳۰ درصد نسبت به سال گذشته‌اش افزایش یافته است. با وجود اینکه بخشی از این رشد به دلیل همه‌گیری کرونا و افزایش ناگهانی خرید آنلاین در تمام دنیا بوده است، بسیاری از کارشناسان معتقدند روند رشد آن ادامه‌دار خواهد بود.

مزایای تجارت الکترونیک

• به سرعت در حال رشد است.
• امکان بازاریابی جهانی دارد.
• فرایند خرید را به شدت آسان می‌کند.
• به طور کلی هزینه‌های عملیاتی کمتری نسبت به یک کسب و کار سنتی دارد.
• امکان دسترسی مستقیم به بازار هدف دارد.

معایب تجارت الکترونیک

با وجود مزایای بسیار، تجارت الکترونیک یا ecommerce معایبی هم دارد که باید به آن توجه کنید. برخی از مشاغل ممکن است بسته به حوزه کاری‌شان با ورود به تجارت الکترونیک با چالش‌های زیر مواجه شوند:

• نبود تعامل چهره به چهره با مخاطب
• مشکلات فنی
• امنیت داده‌ها 
• حمل و نقل و انبارداری

 

برای آغاز فروش خود در سایت ایکامرسی‌تان به مقاله‌ی چگونه اولین فروش تجارت الکترونیک خود را سریع انجام دهید مراجعه کنید.

جمع‌بندی

همانطور که دیدیم تجارت الکترونیک به فروش و ارائه کالا و خدمات در فضای اینترنت اطلاق می‌شود. این نوع از کسب و کار که انواع مختلفی دارد، در سال‌های اخیر رشد بسیار قابل توجهی در ایران و بقیه نقاط دنیا داشته است. برای قدم گذاشتن به این حوزه شما هم می‌توانید با ساخت فروشگاه آنلاین خود شروع کنید.

منبع: 

• sell.amazon.com