من هفتگی پادکست های رادیو گیک رو می سازم که یک رادیوی اینترنتی است با نگاهی اجتماعی به تکنولوژی. این هفته سرم شلوغ بود و به نوشتن برنامه نرسیدم و در نتیجه گفتم حداقل این سوال رو جواب بدم که چطوری می شه توی لینوکس صدای با کیفیت خوب ضبط کرد. متن عمومی است و ربط خاصی به لینوکس نداره و در اصل به این سوال جواب می ده که چطوری می شه بدون هزینه های بالا، یک صدای خوب ضبط کرد. در چهار قسمت و یک جایزه توضیح می دم:
۱- استفاده از یک کارت صوتی اکسترنال
وقتی لپ تاپ دارین و باهاش صدا ضبط می کنین، لازمه که از یک میکروفون استفاده کنین. میکروفون استاندارد روی لپ تاپ معمولا کیفیت خوبی نداره و در حد چت صوتی طراحی شده و تقریبا همه اولین کاری که می کنیم خریدن یک میکروفون است. اما چیزی که معمولا بهش توجه نمی کنیم کارت صوتیه. کارت صوتی توی لپ تاپ کیفیت حرفه ای نداره، ما هم کارت صوتی حرفه ای لازم نداریم اما چیزی که لازم داریم یک کارت است که «خارج» از لپ تاپ باشه. با اینکار بخش زیادی از نویزهای روی مادربرد حذف می شه و کیفیت صدا حتی با یک کارت صوتی ده هزار تومنی هم به شکل قابل ملاحظه‌ای بهبود پیدا می کنه. معلومه که اگر بخواین صدا رو یک کم دیگه بهتر کنین می تونین چند صد هزار تومن خرج میکروفون و کارت صدا کنین که از نظر من هیچ لزومی نداره.
۲- کم کردن نویز دستگاه
نویز کامپیوتر رو تا حد ممکن کم کنین. هر کاری می تونه نیز ایجاد کنه. یکی از مهترین کارها اگر با لپ تاپ هستین اینه که کابل برق رو بکشین و بذارین دستگاه روی باتری کار کنه. همچنین برنامه های اضافی رو ببندین – بخصوص اگر خیلی سی پی یو مصرف می کنن – و حتی وایرلس رو خاموش کنین و مسنجرها و برنامه های باز بیخودی رو ببندین. اینکار نه فقط نویز رو کم می کنه که باعث می شه حین کار تمرکزتون هم بیشتر باشه.
۳- هاه گیر
نمی دونم اصل فنی اش چیه ولی وقتی می گیم «پ»، مقدار زیادی هوا از دهنمون خارج می کنیم که یک شنونده با گوش انسانی که در فاصله یک متری مون ایستاده اونو نمی شنوه ولی برخوردش به میکروفون یک صدای «هاه» خیلی بد ایجاد می کنه. اولین قلق اینه که میکرووفن رو کمی کج بذارین و با فاصله ای معقول. لازم نیست میکرووفن رو بکنیم توی حلقمون. روش حرفه ای ها اینه که یک ابزار بخریم که جلوی میکرووفن نصب می شه و مثل یک صفحه است که جلوی رد شدن این هوای اضافی رو می گیره. روش کم خرج هم اینه که همون صفحه چند صد هزار تومنی رو خودمون بسازیم: یک چوب رختی رو کج و کوله کنیم و ازش یک حلقه درست کنیم و بعدش یک جوراب شیشه ای زنونه رو بکشیم روش و اونو بین دهنمون و میکروفون قرار بدیم. اینجوری صدا از جوراب رد می شه ولی اون حجم زیاد هوای ناشی از گفتن حروفی مثل «پ» به میکروفون نمی رسه.
توضیح از مه رود: تو انگلیسی به “هاه گیر” pop filter یا pop shield میگن. تو فارسی هم من پت گیر شنیدم، شاید چون هم “پ” و هم “ت” همین مشکل رو ایجاد میکنن. جلوی تف رو هم میگیره.
امیرحسین: من پدرم استودیو ضبط فیلم داره واسه همین با این ” هاه گیر ” که گفتی آشنام!
بهش میگن ” بادگیر ” !
۴- نویز گیری
نویز گیری دو بخش جدا است: پیدا کردن نویز و گرفتنش! اما بذاریم همراه این قلق یک قلق دیگه رو بگم: برنامه ضبط صدا رو که باز کردین، قارتی شروع به ضبط نکنین. همیشه قبل و بعد از متن اصلی، ده ثانیه خالی ضبط کنین. یعنی دگمه شروع ضبط رو بزنین و بدون اینکه حرف بزنین اجازه بدین برنامه چیز ضبط کنه. ده ثانیه ای صبر کنین. اولا می بینین که چقدر نویز در حال ضبط است (اگر در حینی که حرف نمی زنین نوار کلفت است یعنی ولوم میکروفون رو باید کم کنین چون عملا دارین نویز قوی ضبط می کنین) و ثانیا معیاری دارین برای حذف نویز. حذف نویز در برنامه ای که من استفاده می کنم (Audacity) یک عمل دو مرحله ای است. در مرحله اول باید اون ده ثانیه که بدون حرف زدن ضبط شده رو انتخاب کنید و از بخش Noise Removal گزینه Get Noise Profile رو انتخاب کنید:
حالا برنامه آوداسیتی پروفایل نویز سیستم شما رو داره. اینبار باید همه صدا رو انتخاب کنید (ctrl+a) یا اصولا انتخاب نکردن هیچ چیز و دوباره به بخش Noise Removal برین و اینبار نویز رو حذف کنین. دقت کنید که در تصویر بالا من صدای میکروفون رو زیادی بلند کردم و حتی وقتی حرف نمی زنم و هم مقدار زیادی نویز توی سیستم هست.
۵- محتوای خوب تولید کنید
یک پادکست به خاطر میکروفون خوبش پادکست نمی شه. یک پادکست خوب به خاطر محتواش است که گوش داده می شه. هی قول ندین که به زودی شماره دوم رو منتشر می کنین و شماره اول رو هی عقب نندازین که میکروفون بخرین. قالب و اجرای خوب خوبه ولی محتوا است که حرف اول رو می زنه. به هر حال برای یک آویدیوفیل که به خاطر صدای خوب به چیزی گوش می ده، کیفیت پادکست شما وحشتناک پایینه پس برای کسانی مطلب تولید کنین که دنبال شنیدن محتوای حرفتون هستن.
نکته جایزه
این تجربه شخصی ام است: من هی ضبط رو قطع و وصل نمی کنم. یک ضرب ضبط می کنم و بعدا توی ادیت بخش هایی که نمی خوام یا دوباره خوندم رو حذف می کنم. روش راحت کردن کارم هم اینه که هر جا فکر کردم خراب شده و باید از چند جمله قبل بخونم، محکم توی میکروفون فوت می کنم، چند لحظه صبر می کنم و از سر پاراگراف یا جمله ای که خراب شده ادامه می دم. فوت؟ فوت مال اینه که بعدا موقع ادیت راحت اونجای صدا دیده می شه و می دونم که باید اونجا رو ادیت کنم (: می شه بهش گفت فوت کوزه گری من (:
اگر پادکست دارین توی کامنت ها بگین که اضافه کنم به فهرستی که این زیر قراره تشکیل بشه و رادیوهایی هستن که من گوششون می دم: