گمرک و قوانین آن

گمرک و قوانین آن
مقالات 1402 / 08 / 02

گمرک چیست؟

شاید برایتان سوال پیش آمده باشد که گمرک کجاست؟ چه کارهایی در گمرک انجام می‌شود؟ چه کالاهایی در گمرک ممنوع هستند؟ ما در این مقاله برایتان توضیحاتی را آورده‌ایم. پس با ما در این مقاله همراه باشید.

گمرک چیست

گمرک (Customs) یک آژانس یا به عبارتی سازمان نظارتی در یک کشور است. که وظیفه‌ی گمرک کنترل جریانات و تعرفه‌ها و نیز نظارت بر عبور و مرور کالاها از مرزهای یک کشور است. برای اینکه یک کالایی از مرزهای کشور عبور کند یا ترخیص شود، باید گمرک مجوز این کارها را صادر کند. اگر مسافر کالایی به همراه داشته باشد و آن کالا جزء کالاهای ممنوعه نباشد در اینصورت آن کالای موردنظر، مورد ترخیص قرار می‌گیرد ولی اگر کالا جنبه تجاری داشته باشد باید در گمرک بررسی‌های لازم انجام گیرد تا ترخیص کالا از گمرک با رعایت مقررات و انجام تشریفات مرتبط با کالای تجاری صورت گیرد.

هر کشوری قانون و مقررات مخصوص به خود را درمورد واردات و صادرات کالاها از مرزهایش را دارد که این از وظایف گمرک است که توسط مقامات گمرک صورت می‌گیرد. واردات / صادرات برخی کالاها ممکن است کاملاً محدود یا ممنوع باشد. طیف گسترده‌ای از مجازات ها برای کسانی که این قوانین را نقض می‌کنند، قرار دارد.

بررسی های انجام شده در گمرک

یکی از سرویس‌ های وبسایت گمرک جمهوری اسلامی ایران رهگیری تجارت های انجام شده در حوزه حمل‌ونقل بین المللی توسط افراد ذی نفع است. پنجره واحد تجارت فرامرزی امکان پیگیری و رهگیری محصولات را فراهم می‌آورد.

کالاهای ممنوعه در گمرک

کالاهایی که طبق قوانین کشور، واردات صادرات آنها ممنوع می‌باشند، عبارتند از:

  • فیلم
  • عکس
  • نشریات
  • تصاویر
  • مواد مخدر
  • وسایل قمار
  • اسلحه سرد
  • اسلحه گرم
  • مواد محترقه 
  • مواد منفرجه
  • مشروبات الکلی
  • و.... هرگونه کالاهایی که با شئونات مذهبی و ملی کشور، مغایرت داشته باشند.

کالاهای ممنوعه در گمرک

کالاهایی که با مذهب و قوانین ملی کشور، سِنخیت دارند عبارتند از: نوشته مخالف مذهب رسمی کشور- نوشته هایی که مختل کننده ی نظم و عفت عمومی و همچنین نیز مختل کننده ی شئونات ملی و کالاهایی که از بُعد شرعی و قانونی منع شده اند و از طریق جداول تعرفه های گمرکی کشور، کالای ممنوع شناخته شده اند.

Customs Broker (کارگزار گمرک)

کارگزار رسمی گمرک (Official Customs Broker) به شخصی گفته می‌شود که کارهای گمرکی کالاهایی را انجام می‌دهد که به فرد دیگری تعلق دارند. البته لازم به ذکر است که فرد کارگزار به وکالت از طرف صاحب کالا، کارها را انجام می‌دهد. و یک مورد مهم که باید اشاره شود این است که محدوده اختیارات وکیل در وکالت نامه که توسط موکل ارائه می‌گردد مشخص خواهد شد.

نکته! یک کارگزار رسمی گمرک می‌بایست پروانه مخصوص را از گمرک ایران دریافت نمائید .

کارگزار گمرک

قوانین گمرک

امروزه تعداد زیادی از افراد سعی دارند که کالاهای ایرانی که تولید کرده اند را به کشورهای دیگر صادر کنند. در این میان برخی دیگر از افراد هستند که سعی می‌کنند کالاها و تجهیزات مورد استفاده خویش را از خارج کشور وارد کنند. در این میان بایستی گمرک ایران با تحلیل و بررسی قوانین اجرا کننده، از قاچاق کالا به داخل و خارج کشور، ممانعت کنند. 

تاجران و بازرگانان کشور قبل از انجام هرگونه واردات و صادرات، باید با قوانین گمرک آشنا باشند.

تهیه و تنظیم قوانین گمرک بر عهده وزارت صنعت، معدن و تجارت (وزارت صمت)، می‌باشد. وزارت صمت مجموعه ای تشکیل شده از سه وزارتخانه می‌باشد. آیین نامه اجرایی مقررات صادرات و واردات و جداول تعرفه های گمرکی در سال 1394 شمسی، توسط وزارت صمت منتشر گردید. این آیین نامه ها و جداول انتشار یافته، بر پایه سیستم توصیف و کد گذاری کالا تنظیم گردیده اند. این قوانین به صورت پیوسته و مداوم توسط سازمان توسعه تجارت ایران (دفتر مقررات صادراتی و وارداتی)، در حال اصلاح و بروزرسانی می‌باشد.

مهم‌ ترین نکات قانون کالای صادراتی و وارداتی

  • کالاهای مجاز: به کالاهایی که واردات و صادرات آن، به هیچ مجوزی نیاز نداشته باشد، کالاهای مجاز گفته می‌شود.
  • کالای مشروط: به کالاهایی که برای واردات و صادرات آن، بایستی مدارک و مجوزهای مورد نیاز، از مراجع مرتبط اخذ شود.
  • کالاهای ممنوع: کالای ممنوع نیز کالاهایی هستند که دولت واردات و صادرات آنها را ممنوع کرده‌ است.

سود بازرگانی در قوانین گمرک

بر اساس ماده 15، وزارت صمت (صنعت، معدن و تجارت) با همکاری وزارت امور اقتصاد و دارایی، بایستی به منظور حمایت از تولید داخل، تسهیل و تسری محاسبات مبالغ دریافتی از کالاهای وارداتی که هزینه یا کارمزدی دریافت می‌کند، مجموعه ای تحت عنوان سود بازرگانی را مشخص و به گمرک ابلاغ کند.

به صورت دقیق میتوان چنین نام برد:

  1. حق انحصار
  2. عوارض گمرکی
  3. حق ثبت سفارش
  4. عوارض شهرداری و هلال احمر
  5. عوارض آسفالت، عوارض هوایی، بندری و بهداری
  6. مابه التفاوت سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان

از نظر قوانین گمرک کدام گروه کالا، تجاری محسوب نمی شود؟

  • کالا، نمونه‌ تجاری برای‌ کاوش و آزمایش‌ است.
  • ابزار های اجرایی که مطابق قانون‌ نسبت‌ به ورود‌ یا صدور‌ کالا‌ اقدام‌ می‌نمایند.
  • واحد‌ های تولیدی که کارت‌ بازرگانی‌ ندارند، لوازم صنعتی و ابزارآلات مورد‌ احتیاج خودشان را تأمین و راساً وارد کنند.  
  • درصورتی‌که صادر کننده ای مبتدی‌ باشد‌، تا ۱۸۰ روز‌ با مجوز‌ وزارت‌ صمت‌، می‌تواند کالا‌هایی‌ که مصداق‌ تجاری ندارد‌، صادر نماید.
  • وسایل آموزشی‌ و فرهنگی و هنری و تحقیقاتی‌ و پزشکی‌ و بروشورها و نقشه‌ های فنی و الگو های فاقد بهای ذاتی‌، مصداق‌ کالای تجاری نیست‌.

روز جهانی گمرک

هر ساله، در پایان ژانویه روز جهانی آداب و رسوم با موضوع خاصی برگزار می‌شود، که به شرح زیر صورت می‌گیرد:

  • در سال 2019، موضوع انتخاب شده «مرزهای هوشمند برای تجارت، سفر و حمل و نقل یکپارچه» بود.
  • ۲۰۱۸، موضوع انتخاب شده «یک محیط تجاری امن برای توسعه اقتصادی» بود.
  • تم انتخابی برای نسخه‌های قبلی ۲۰۰۹–۲۰۱۸.

جمع‌ بندی

در این مقاله به مفهوم گمرک و قوانین آن که یکی از مهم ترین ها در صادرات، واردات و تجارت کشورها است، پرداختیم. همچنین تعریف گمرک، کارگزار گمرک و... را بررسی کردیم. جهت مشاهده سایر مقالات و اخبار در حوزه حمل و نقل کلیک نمایید.

همچنین در انتیراپ خدماتی اعم از حمل و نقل بین المللی زمینی، ریلی، دریایی، هوایی، انبارداری و... ارائه می‌شود. جهت کسب اطلاعات بیشتر و استفاده از این خدمات می‌توانید به www.ntirapp.com مراجعه نمایید.

عضویت در سامانه حمل و نقل زمینی انتیراپ 

نصب برنامه nTirApp
افزودن به Home Screen